จากข่าวพายุพัดกระหน่ำลูกเห็บถล่มซ้ำที่ลำปางเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2561 ทำให้คิดถึงเมื่อครั้งที่ยังเป็นเด็กเวลาที่พายุฤดูร้อนหรือฝนตกหนักมักจะมาพร้อมกับลูกเห็บ เมื่อลูกเห็บตกจะดีใจมากและชอบเก็บมาใส่แก้ว และเก็บกิน นานกว่า 20 ปีแล้วที่ไม่เคยเห็นลูกเห็บยิ่งเด็กสมัยนี้ยิ่งไม่รู้จัก เมื่อภาคเรียนที่ผ่านมาข้าพเจ้าได้ทำการสอนในเรื่องของชั้นบรรยากาศ มีหัวข้อหนึ่งที่เกี่ยวกับลูกเห็บ นักเรียนถามว่าลูกเห็บคืออะไร? และเป็นอย่างไรคะ? เดียวเราจะมาดูกันนะคะว่าลูกเห็บเกิดจากอะไร
ลูกเห็บคืออะไร?
ลูกเห็บ คือ ก้อน น้ำแข็งที่เกิดจากกระแสอากาศแรงในเมฆจะพาหยดน้ำฝนขึ้นไปแข็งตัวในระดับสูง เกิดเป็นก้อนน้ำแข็ง ก้อนน้ำแข็งก็จะถูกพอกตัวใหญ่ขึ้น ในที่สุดก็จะตกลงมาเป็นลูกเห็บ บางทีอาจมีขนาดใหญ่เท่าลูกเทนนิส ซึ่งในฤดูร้อน ถ้ามีฝนฟ้าคะนอง มักจะมีลูกเห็บตกลงมาเมื่อฝนเริ่มตก บางครั้งเมื่อฝนตกมากราวใหญ่ ก็มีลูกเห็บตามมาให้เราตกใจ เพราะไม่ได้คาดหวังมาก่อน เม็ดน้ำแข็งเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไร ทำไมมันมากับพายุ
เม็ดน้ำแข็งเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไร? ทำไมมันมากับพายุ?
ลูกเห็บเกิดจากที่สูงมากจาก พื้นโลก กระแสลมแรงพัดพาเม็ดฝนขึ้นไปในกลุ่มเมฆที่ฟ้าคะนอง ในที่สูงอากาศเย็นมากทำให้เม็ดฝนแข็งตัว ยิ่งขึ้นไปสูงยังมีเกร็ดหิมะเข้ามาเกาะเม็ดน้ำแข็ง ครั้นตกลงมาอีกส่วนล่างของกลุ่มเมฆซึ่งเย็นน้อยกว่าด้านบน ความชื้นเข้าไปห่อหุ้มเม็ดน้ำแข็ง แล้วกระแสลมก็พัดเอาเม็ดน้ำแข็งกลับขึ้นไปด้านบนของกลุ่มเมฆอีก ที่อุณหภูมิความชื้นรอบ ๆ เม็ดน้ำแข็งพอกเพิ่มเข้าไปอีกชั้นหนึ่ง เม็ดน้ำแข็งก็โตขึ้นอีกนิด เม็ด น้ำแข็งลอยสูงแล้วตกลงมา วนซ้ำไปมาหลายครั้งในกลุ่มเมฆ ในขณะเดียวกันเม็ดน้ำแข็ง สะสมความชื้นที่ด้านล่าง ซึ่งต่อไปจะแข็งตัวในที่สูงเย็น ด้วยกระบวนการเช่นนี้ เม็ดน้ำแข็งก็ใหญ่ขึ้นทุกที เมื่อใดที่มันใหญ่กว่ากระแสลมพายุจะพยุงมันไว้ได้ มันก็จะตกจากอากาศลงยังพื้นดิน เรียกว่า ลูกเห็บ ถ้าเราทุบก้อนลูกเห็บโต ๆ ที่เพิ่งตกถึงพื้นให้แตกครึ่ง เราจะเห็นภายในลักษณะเป็นวงชั้นน้ำแข็ง ซึ่งแสดงถึงการก่อเกิดลูกเห็บ
อย่างไรก็ตามลูกเห็บอาจจะไม่มีอันตรายโดยตรง แต่จะมีอันตรายถ้าหากตกลงไม่ถูกที่ เราอาจได้รับอันตรายได้
ลูกเห็บกินได้จริงหรือ?
และอีกคำถามจากเด็กๆ ครูคะลูกเห็บกินได้ไหมคะ ?
ลูกเห็บสามารถรับประทานได้คะ (ตอนเป็นเด็กเก็บกินบ่อยคะ) เหมือนกับน้ำฝนถ้าเป็นสมัยก่อนคงเก็บใส่ปากได้ทันที แต่ปัจจุบันนี้ด้วยสภาวะที่อากาศสกปรก ประกอบไปด้วยฝุ่นละออง สารเคมี แก๊สพิษต่างๆเชื้อโรคและแบคทีเรียมากมาย การที่เก็บมากินก็ต้องพิจารณามากๆหน่อยคะว่ามีสิ่งสกปรกปนเปื้อนอยู่หรือไม่ ถึงแม้จะมาจากที่สูง ถึงแม้จะขาวสะอาด แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะบริสุทธิ์หรือสะอาด 100 % คะ
เรียบเรียงโดย
นางกนกวรรณ บางโม กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
แหล่งที่มา
https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=cartoonthai&month=11-2010&date=30&group=29&gblog=31